T. Ü. Açık Erişim ve Kurumsal Arşiv Politikası

TRAKYA ÜNİVERSİTESİ

 AÇIK ERİŞİM VE KURUMSAL

AKADEMİK ARŞİV POLİTİKASI

Gerekçe

Trakya Üniversitesi’nde basılı ve elektronik ortamda üretilmekte olan akademik çalışmaların, (makale, kitapkitap bölümleri, tez, proje, rapor, konferans bildirimlerisunumlar, teknik dokümanlar, veri setleri, afiş, video kaydı vb.) bir araya toplanması, derlenmesi ve korunmasının sağlanması, ulusal ve uluslararası Açık Erişim standartlarına uygun Açık Erişim ve Kurumsal Akademik Arşiv Sistemi’nin kurulması.

Bağlam

Açık Erişim, bilimsel araştırmaları akademik yayıncılığın geleneksel abonelik modelinden farklı bir biçimde paylaşmayı sağlayan araçlardan birisidir. Bu sistem akademik çalışmalara erişim konusundaki engelleri azaltmaya yönelik çabasıyla; bilimsel çalışmaları arttırmaya ve eğitim içeriğini zenginleştirmeye yönelik önemli bir potansiyele sahiptir. Diğer yandan, yayın maliyetlerini azaltmakta ve böylece okuyucular, uygulamacılar ve araştırmacıların içeriğe ücretsiz olarak erişimini sağlamaktadır.

Üniversite bünyesinde üretilen akademik çalışmaların açık erişimli olarak paylaşılması bu çalışmaların görünürlüğünü ve üniversitenin tanınırlığını arttırmayı mümkün kılarak yeni yapılacak araştırmalarda kamu ve özel sektörden daha fazla proje desteği sağlanmasına olanak sağlayacaktır. Bu nedenle, Üniversitemiz mensuplarına ait akademik çalışmaların geniş kitlelere ulaştırabileceği bir açık erişim mekanizması kurulmasına karar verilmiştir.

Amaçlar

a) Trakya Üniversitesi bünyesinde üretilen akademik çalışmaların derlenmesi ve korunmasının sağlanması.

b) Trakya Üniversitesi bünyesinde üretilen akademik çalışmaların Açık Erişim ve Kurumsal Akademik Arşiv sistemi aracılığıyla uluslararası erişime sunulması.

c) Kurumsal bellek oluşturulması.

Tanımlar

İvedi Depolama: Akademik çalışmaların birer kopyasının yayın tarihinden geç olmamak koşulu ile hakem denetiminden geçtikten sonra ivedilikle Trakya Üniversitesi Açık Erişim Sistemi’nde depolanması sürecini ifade eder.

Açık Erişim: Bir Trakya Üniversitesi mensubu tarafından gerçekleştirilmiş akademik çalışmaya ücret ödemeden, herhangi bir engelle karşılaşmadan, dijital ortamda erişebilmeyi ifade eder. Bu çalışmalar hakem değerlendirmesinden geçerek akademik bir dergide yayınlanma hakkını kazanan makaleleri, tezleri, projelere ait çıktıları, kitapkitap bölümleri, rapor, konferans bildirimlerisunumlar, teknik dokümanlar, veri setleri, afiş, video kaydı ve açık ders materyallerini içerir.

Kişisel Arşivleme: Bir Trakya Üniversitesi mensubunun entelektüel katkı sağladığı çalışmasını Trakya Üniversitesi Açık Erişim ve Kurumsal Akademik Arşiv Sistemi’nde depolaması sürecini ifade eder.

Akademik Çalışmalar: Trakya Üniversitesi mensuplarının araştırmalarını, aldıkları fonlar ve yaratıcı faaliyetleri sonucu ortaya çıkan tüm çalışmaları ifade eder.

Trakya Üniversitesi Mensupları: Trakya Üniversitesi akademisyenleri, personeli ve öğrencileri “Trakya Üniversitesi Mensupları” olarak adlandırılmıştır.

Kurumsal Arşiv: Trakya Üniversitesi’nde üretilen akademik çalışmaların arşivlenerek açık erişime sunulduğu sistemi ifade eder.

Ambargo: Araştırma sonuçlarının belli bir süre (6 – 12 ay) erişime kapalı tutulmasını ifade eder.

Kapsam

a) Bu politika Trakya Üniversitesi’nce doğrudan ya da dolaylı olarak desteklenen ve Üniversitemiz mensupları tarafından gerçekleştirilen akademik çalışmaları kapsar. Trakya Üniversitesi mensuplarının Trakya Üniversitesi dışında gerçekleştirdikleri çalışmaları istedikleri takdirde Açık Erişim Sistemi’nde erişime sunulur.

b) Açık Erişim sistemi ile Trakya Üniversitesi mensuplarının dağınık ortamda bulunan (makale, bildiri, kitapkitap bölümleri, proje, rapor, ders materyali, konferans bildirilerisunumlar, teknik dokümanlar, veri setleri, afiş, video kaydı, tez vb.) yayınları Trakya Üniversitesi Açık Erişim Sistemi’ne kaydedebilir ve bu kaynaklar tüm paydaşlara telif haklarına dikkat edilerek sunulabilir.

c) Trakya Üniversitesi mensupları, daha önce farklı bir açık erişim sisteminde arşivlenmiş ve internet aracılığıyla erişilebilir durumda olan akademik çalışmaları da Trakya Üniversitesi Açık Erişim Sistemi’nde saklanabilir.

İlkeler

a) Yasal koşullar çerçevesinde Trakya Üniversitesi mensubu akademik çalışmalarını yayıncılarla yapmış olduğu anlaşmaların koşullarını ihlal etmeyecek şekilde tüm dünyada geçerli bir lisans anlaşması ile elektronik bir kopyasını açık erişim sisteminde arşivleyebilir.

b) Trakya Üniversitesi mensupları yukarıda sıralanan koşullar ile birlikte, bir akademik dergide yayınlanması onaylanmış olan akademik çalışmalara en üst düzeyde erişimin desteklenmesi için aşağıdaki süreçler izlenebilir:

1. Bazı bireysel çalışmalara ambargo ve benzeri koşullar nedeniyle erişim sınırlandırılabilir veya tamamen engellenebilir.
2. Trakya Üniversitesi mensubu, hakem değerlendirmesinden geçerek akademik bir dergide yayınlanması için onaylanmış makalesinin bu sürümünü Kurumsal Akademik Arşiv sisteminde ivedi olarak arşivleyebilir.
3. Trakya Üniversitesi mensupları yayınlarını “Açık Erişim” seçeneği ile dergilere yayımlamak üzere gönderebileceği gibi, yazarın yayıncılarla yaptığı anlaşmalar ve arşivleme seçenekleri göz önüne alınarak çalışmalara erişim  “Kamuya Açık Erişim”  ve “Ambargo Süresi Sonunda Açık Erişim”  (ambargo süresi 12 ayı geçmemelidir) olmak üzere iki şekilde uygulanabilir.

Lisanslama

Trakya Üniversitesi’nin her mensubu entelektüel katkı sağladığı çalışmasının yasal koşullar çerçevesinde, Trakya Üniversitesi Açık Erişim Sistemi’nde yayıncılarla yapmış olduğu anlaşmaların koşullarını ihlal etmeyecek şekilde kamuya açık olarak dağıtım ve koruma prensiplerine uygun olarak depolanacağını kabul eder ve onaylar.

Çok Yazarlı Çalışmalarda Arşivleme Sorumluluğu

Trakya Üniversitesi mensupları birden fazla kurumdan birden fazla yazarın işbirliği ile yaptıkları çalışmaları Trakya Üniversitesi Açık Erişim Sistemi’nde arşivleyebilirler. Birden fazla Trakya Üniversitesi mensubu tarafından gerçekleştirilmiş çok yazarlı çalışmalarda kaynağı ilk yazar arşivler.

Açık Erişim Politikasının Etkin Olarak Uygulanması

a) Kurumsal Akademik Arşiv Danışma Kurulu bu politikanın yürürlüğe girmesini takip eden ilk üç yıl içerisinde her yıl, bu üç yılın sonunda ise her üç yılda bir politikayı değerlendirmekle yükümlüdür. Kurul, gerekli gördüğü hallerde politikanın revize edilmesi veya değiştirilmesine ilişkin öneri ve görüşleri Rektörlüğe sunar.

b) Bu politika Trakya Üniversitesi Rektörlüğü tarafından yürütülür.